خواص روغن هیدرولیک Fluid properties

حال به بررسی خواص روغن‌های هیدرولیک می‌پردازیم گه وجود این خواص، به روغن این توانایی را می‌دهد که هم اهداف اساسی و هم تعداد یا تمامی شرایط کیفی را قابل‌دستیابی و امکان‌پذیر کند.

لزجت یا گران‌روی Viscosity

لزجت یعنی مقاومت در برابر جاری شدن و در حقیقت برعکس روانی است. لذا اگر مایعی به‌راحتی جریان یابد و روان شود، گفته می‌شود لزجـت آن مایع کم یا آن مایع رقیق است. حال چنانچه مایعی به‌سختی جریان یابد گفته می‌شود که لزجت آن مایع زیاد یا آن مایع غلیظ است.

 تعیین لزجت ، حاصل یک نتیجه‌گیری است. Viscosity compromise

تعیین لزجت روغن برای هر سیستم هیدرولیک باید حاصل یک نتیجه‌گیری درست و کلی باشد. لزجت بالا برای روغن چیز مناسبی است زیرا سبب آب‌بندی فاصله بین قطعات متحرک ماشین می‌شود. لیکن لزجت خیلی زیاد سبب افزایش اصطکاک و درنتیجه :

افزایش مقاومت در مقابل جاری شدن

افزایش توان مصرفی به سبب اصطکاک

افزایش دما به‌واسطه اصطکاک

افزایش افت فشار به سبب مقاومت

گاهی موجب کند کار کردن دستگاه

مشکلاتی ازنظر هوا زدایی روغن، در مخزن روغن پیدا شود.

از سوی دیگر انتخاب لزجت بسیار پایین می‌تواند موجب :

افزایش نشت درونی قطعات شود.

باعث ساییدگی زیاد یا حتی گیرپاج کردن قطعات در مقابل بلر سنگین شود.

کاهش راندمان پمپ و درنتیجه عملکرد کند تحریک‌کننده را موجب شود.

سبب افزایش دما به‌واسطه نشت شدید شود.

روش تعیین لزجت

چند روش جهت تعیین لزجت وجود دارد که عبارت‌اند از:

روش لزجت مطلق یا پویز

روش لزجت جنبشی

روش لزجت نسبی

روش اعداد SAE

لزجت مطلق یا گران‌روی دینامیکی Absolute viscosity

در این روش ، لزجت عبارت است از مقدار مقاومتی است که یک‌لایه از روغن هنگام حرکت بر روی لایه دیگر از خود نشان می‌دهد.

واحد لزجت در این روش پویز است.

پویز عبارت است از نیروی وارد بر واحد سطحی است که آن سطح را بر روی سطح دیگری ، موازی با آن با سرعت یک سانتیمتر در ثانیه به حرکت درمیاورد. در حالیکه فضای بین دو سطح را لایه ای از روغن مذکور به ضخامت یک سانتیمتر پر کرده است.

در سیستم متریک ، نیرو برحسب دین ، سطح بر حسب سانتیمتر مربع است .

لذا میتوان نوشت :

1پویز = (دین-ثانیه) / (سانتی‌متر مربع)

واحد کوچک‌تری برای بیان لزجت مطلق وجود دارد که آن را سانتی پویز میگویند که برابر یک صدم پویز است.

مسلماً لزجت مطلق آب در دمای 68.4 درجه فارنهایت و فشار اتمسفر برابر یک سانتی پویز است.

لزجت جنبشی Kinematic viscosity

مفهوم لزجت جنبشی بر مبنای ارتفاع روغن هیدرولیک استوار است که این فشار به‌منظور جاری ساختن روغن از درون لوله باریک صرف می‌شود درواقع از تقسیم لزجت مطلق بر غلظت روغن هیدرولیک، لزجت جنبشی به دست می‌آید. در سیستم متریک واحد اندازه‌گیری لزجت جنبشی استوک نام دارد که برحسب سانتیمتر مربع بر ثانیه بیان می‌شود. هر یک‌صدم استوک به نام سانتی استوک نامیده می‌شود. در ضمن به ترتیب زیر می‌توان لزجت مطلق و لزجت جنبشی را تبدیل کرد.

سانتی استوک = (سانتی پویز) / (غلظت)

لزجت (SUS  ( sus viscosity

لزجت در اکثر کاربردهای عملی،دانستن لزجت نسبی مفید است.لزجت نسبی عبارت است از مدت‌زمانی است که طول می‌کشد تا مقدار معینی روغن هیدرولیک درحالی‌که دمای معینی را دارا است از درون اوریفیس استانداردی عبور کند.روش‌های گوناگونی برای محاسبه این نوع لزجت وجود دارد که یکی از متداول‌ترین آنان استفاده از لزجت سنج سی بولت یونیورسال است.

برای محاسبه زمان از کرنومتر استفاده می‌کنند.بااین‌حال لزجت محاسبه‌شده در این نوع لزجت سنج که چیزی جز زمان طی شده نیست،برحسب  SUS  ( saybolt universal second ) بیان می‌شود.بدیهی است که مایعات غلیظ کندتر جریان می‌یابند لذا لزجت آنان نسبت به مایعات رقیق که سریع‌تر جریان می‌یابند بیشتر خواند بود. در ضمن چون با کاهش دما، مایعات غلیظ‌تر و با افزایش دما رقیق‌تر می‌شوند ، در بیان لزجت می‌باید علاوه بر مقدارs.u.sدمای روغن هم به‌طور مشخص بیان شود.

معمولاً ازمایشات را در دمای 100یا در دمای 210 انجام می‌دهند.

لزجت روغن‌های هیدرولیکی که معمولاً در کارخانجات مورد بهره‌برداری در دستگاه‌ها هستند، 150 sus و در دمای 100 است.

صرف‌نظر از دما، هیچ‌گاه غلظت روغن هیدرولیک نباید از 45 sus  کمتر و از 400 sus بیشتر باشد.

خواص روغن هیدرولیک