آشنایی با نحوه عملکرد پمپ دنده‌ای
پمپ‌های دنده‌ای یکی از انواع پمپ‌های هیدرولیک هستند که کاربرد زیادی در صنایع و سیستم‌های هیدرولیک دارند. درون آن‌ها دنده‌هایی تعبیه شده و عمل مکش و دهش سیال با چرخش این دنده‌ها انجام می‌شود.
پمپ‌های دنده‌ای یکی از انواع پمپ‌های هیدرولیک هستند که کاربرد زیادی در صنایع و سیستم‌های هیدرولیک دارند. همان طور که از اسم این پمپ‌ها پیداست، درون آن‌ها دنده‌هایی تعبیه شده و عمل مکش و دهش سیال با چرخش این دنده‌ها انجام می‌شود. به طور کلی پمپ‌های دنده‌ای در یکی از سه دسته پمپ دنده خارجی، دنده داخلی و پمپ‌های اسکرو یا مارپیچ جای می‌گیرند. در این مقاله با نحوه عملکرد پمپ دنده‌ای براساس نوع آن آشنا می‌شوید. از شما دعوت می‌کنیم تا انتها همراه ما باشید.
پمپ‌های دنده‌ای از چه قطعاتی ساخته می‌شوند؟
قبل از اینکه به نحوه عملکرد سه نوع پمپ دنده‌ای خارجی، داخلی و مارپیچی بپردازیم، بهتر است با قطعات این پمپ‌ها آشنایی مختصری داشته باشید. به طور کلی در پمپ‌های دنده‌ای، دو چرخ دنده وجود دارد که یکی محرک و دیگری متحرک است. چرخ دنده نیروی لازم برای حرکت را از موتور الکتریکی یا احتراقی دریافت می‌کند و با چرخش خود، سیال را به جریان می‌اندازد. دیگر قطعات به کار رفته در ساختار پمپ‌های دنده‌ای عبارتند از:
- بدنه آلومینیومی
- دنده‌های فولادی
- بوش فولادی سر و ته دنده‌ها
- درب‌های پمپ
- مجموعه سیل و اورینگ آب‌بندی
در بین انواع و اقسام پمپ‌های هیدرولیک، انواع دنده‌ای نسبت به پیستونی قیمت پایین‌تری دارد و حتی بابت قیمت محصولات برندهای معتبری مانند قیمت پمپ رکسروت، نیاز نیست که زیاد هزینه کنید (در مقایسه با دیگر انواع پمپ‌ها). با این حال قبل از خرید باید با نحوه عملکرد پمپ آشنایی داشته باشید و اطمینان حاصل کنید که پمپ مدنظرتان دقیقا انتظار شما و سیستم را برآورده می‌کند.
نحوه عملکرد پمپ دنده‌ای خارجی: چرخش دو دنده در خلاف جهت
اگر تجربه خرید پمپ دنده ای زد بی اف یا دیگر انواع پمپ دنده‌ای را داشته باشید، حتما می‌دانید که پمپ‌های دنده خارجی یکی از پرمصرف‌ترین مدل‌های پمپ دنده‌ای در کشور هستند. در ساختار پمپ‌های دنده خارجی، دو دنده وجود دارد که در خلاف جهت یکدیگر می‌چرخند. با چرخش این دو دنده، در پمپ خلا ایجاد می‌شود. خلا ایجاد شده سیال را از مابین دنده‌ها و پوسته به پمپ و سپس به سمت بیرون هدایت می‌کند. با به جریان افتادن سیال در سیستم هیدرولیک، نیروی لازم برای کار مدنظر دستگاه تامین می‌شود.
نحوه عملکرد پمپ دنده‌ای داخلی: چرخش یک دنده داخل نیم‌دایره‌ای شبیه ماه!
دومین مدل پمپ‌های دنده‌ای، انواع دنده داخلی هستند که فشار بالایی را برای سیستم تامین می‌کنند. با این حال نیاز این پمپ‌ها به روغن‌های خاص و فرایندهای نگهداری بعضا پیچیده از یک طرف، و قیمت بالا از طرف دیگر باعث شده که پمپ‌های دنده داخلی کاربرد محدودی در ایران داشته باشند. در عوض بسیاری از کاربران ترجیح می‌دهند پمپ ساده‌تری تهیه کرده و با استفاده از شیرهای برقی هیدرولیک فشار سیال را در حد دلخواه تنظیم کنند. در مقاله دیگری مفصلا توضیح داده‌ایم که شیر برقی هیدرولیک چیست.
اما نحوه عملکرد پمپ‌های دنده داخلی به چه صورت است؟ به این پمپ‌ها، پمپ ماه و ستاره‌ای نیز گفته می‌شود. به این معنا که یک دنده در نقش ستاره عمل کرده و در نیم دایره‌ای شبیه به هلال ماه می‌چرخد. علت این نامگذاری آن است که وقتی از بالا به پمپ‌های دنده داخلی نگاه کنیم، ساختاری شبیه به ماه و ستاره مشاهده می‌شود. در واقع در این پمپ‌ها بر اثر چرحش یک دنده داخل یک سیستم نیم دایره‌ای، سیال مکش و دهش می‌کند.
نحوه عملکرد پمپ دنده‌ای اسکرو یا پیچی: چرخش دو دنده مارپیچی
سومین مدل پمپ‌های دنده‌ای، پمپ اسکرو یا مارپیچ هستند که ساختاری تقریبا مشابه با پمپ‌های دنده خارجی دارند. با این تفاوت که دو دنده تعبیه شده در این پمپ‌ها حالت مارپیچی داشته، روی هم می‌لغزند و همین لغزش، ایجاد خلا و به دنبال آن مکش و دهش سیال هیدرولیک را به دنبال دارد. در واقع در این پمپ‌ها کار اصلی را دوران یک پیچ اصلی و یک یا دو پیچ هرزگرد انجام می‌دهند و سیال را با فشار بالا به جریان می‌اندازند.
نکته مهم دیگر درباره نحوه عملکرد سه پمپ دنده‌ای فوق، میزان فشاری است که هر کدام می‌توانند در سیستم هیدرولیک تامین کنند و این فشار باید با توجه به نیاز سیستم، و نه صرفا بودجه در دسترس، انتخاب شود؛ چرا کهفشار سیال تنها یکی از عوامل موثر بر قیمت پمپ هیدرولیک دنده‌ای است و فاکتورهای دیگری نیز در تعیین قیمت نهایی پمپ موثر هستند.
چگونه عملکرد صحیح و طول عمر بالای پمپ دنده‌ای را تضمین کنیم؟
تا اینجای مقاله با ساختار پمپ‌های دنده‌ای و نحوه عملکرد سه مدل این پمپ‌ها آشنا شدید. برای اینکه پمپ‌های دنده‌ای طول عمر زیاد و عملکرد صحیحی در بلند مدت داشته باشند، لازم است نکاتی را رعایت کنید. برای مثال حتما از روغن مناسب استفاده کنید تا سایش دو دنده به حداقل برسد. همچنین انتخاب فیلتر مناسب برای تمیز و خنک کردن روغن در پمپ دنده‌ای هیدرولیک اهمیت بالایی دارد. ضمن اینکه دمای بالای مایع می‌تواند باعث تجزیه روغن و مشکلاتی در پمپ شود.
نکته مهم دیگر برای اینکه پمپ دنده‌ای هیدرولیک بهترین عملکرد را داشته باشد، این است که از قطعات جانبی دیگری برای کنترل فشار و سرعت سیال استفاده کنید. شیرهای کارتریجی هیدرولیک دقیقا به همین منظور طراحی و ساخته می‌شوند و در صورتی که بدانید کاربرد شیر کارتریجی هیدرولیک چیست، برای تهیه این قطعات درنگ نخواهید کرد.
انواع پمپ هیدرولیک دنده‌ای با عملکرد فوق‌العاده را از هیدشاپ تهیه کنید
در این مقاله توضیح دادیم که نحوه عملکرد پمپ دنده‌ای براساس انواع آن به چه صورت است و گفتیم چطور و با رعایت چه مواردی می‌توانید تا حد زیادی عملکرد صحیح و بلندمدت پمپ را تضمین کنید. شما می‌توانید انواع پمپ دنده‌ای موردنیاز سیستم را از فروشگاه هیدشاپ سفارش دهید یا در صورت خرابی هر کدام از این پمپ‌ها، فرایند تعمیر را به متخصصان هیدشاپ بسپارید. در پایان از شما دعوت می‌کنیم هر سوالی در این باره دارید، در بخش نظرات با ما و دیگر همراهان عزیز و همیشگی هیدشاپ به اشتراک بگذارید.
نظرات کاربران